اگر شما ۴۰ سال به بالا داشته باشید و یا زیاد در معرض نور خورشید قرار گرفته باشید، احتمال اینکه مبتلا به لکههای پیری شوید، زیاد است
لکههای کبدی (liver spots) یا لکههای پیری (age spots)، لکههای قهوهای رنگی روی پوست هستند که معمولا با افزایش سن، بیشتر روی دستها و صورت ظاهر میشوند.
لکههای پیری یا کبدی روی دست
رنگدانه موجود در لایه فوقانی پوست (اپیدرم) به نام ملانین، به پوست رنگ طبیعی را میدهد.
اشعه UV یا ماورای بنفش تولید ملانین را زیاد و در نتیجه پوست را لکه دار میکند. این لکهها را غالبا به عنوان لکههای کبدی یا پیری میشناسند.
این لکههای پوستی، صاف و قهوهای رنگ میباشند و به علت بسیاری از عوامل محیطی و به تدریج بر روی پوست ظاهر میشوند.
معمولا لکههای پیری بعد از ۴۰ سالگی ظاهر میشوند. این لکهها بیشتر در پشت دستها، صورت، ساعد دست، پیشانی و شانهها نمایان میشوند.
علائم لکههای کبدی
– لکه صاف با رنگ قهوهای مایل به سیاه
– بدون درد
اگر شما ۴۰ سال به بالا داشته باشید و یا زیاد در معرض نور خورشید قرار گرفته باشید، احتمال اینکه مبتلا به لکههای پیری شوید، زیاد است
علل ایجاد لکههای کبدی
– قرار گرفتن در معرض نور خورشید: هنگامی در معرض اشعه نور خورشید قرار بگیرید، تولید ملانین (رنگدانه پوست) زیاد میشود و موجب ایجاد لکه روی پوست میشود.
– وراثت
– برخی آنتی بیوتیکها مانند تتراسایکلین
– داروهای ادرارآور
– افزایش سن
– برخی غذاها یا مواد شیمیایی مانند پسورالن، تاثیرات اشعه آفتاب را بر پوست زیاد میکنند. البته باید گفت این مواد لکهها را به وجود نمیآورند، بلکه حساسیت پوست را نسبت به نور خورشید زیاد کرده و لکههای پیری را ایجاد میکنند.
راههای تشخیص لکههای کبدی
تشخیص بر اساس ظاهر پوست انجام میگیرد.
اگر شما ۴۰ سال به بالا داشته باشید و یا زیاد در معرض نور خورشید قرار گرفته باشید، احتمال اینکه مبتلا به لکههای پیری شوید، زیاد است.
لکههای پیری خطری ندارند، ولی اگر لکههای پیری دچار تغییر شوند (از نظر شکل، اندازه و رنگ)، نمونه برداری برای وجود و یا عدم وجود سرطان پوست لازم است.
درمان لکههای کبدی
برای این لکهها درمان خاصی نیاز نیست.
– ظاهر پوست خود را با استفاده از لوسیونها و یا کرمهای سفیدکننده بهتر کنید. اکثر کرم پودرهای سفیدکننده دارای هیدروکینون میباشند. در برخی افراد، هیدروکینون میتواند باعث تاول و یا واکنشهای پوستی شود.
– انجماد کردن (کرایوتراپی) و یا درمان با لیزر باعث از بین بردن این لکهها میشود.
درمان خانگی لکههای کبدی
– حداقل هر دو روز یک بار، آب لیمو را بر لکههای پیری بمالید. ولی بعد از آن در معرض نور خورشید قرار نگیرید. یک قطره از ویتامین C در نور آفتاب، میتواند آسیبهای جبران ناپذیری را بوجود آورد.
– به اندازه مساوی ماست و عسل را با هم مخلوط کرده و مخلوط حاصل را بر لکهها بمالید. این مخلوط را یک بار در روز و به مدت یک ساعت و نیم بر روی لکهها بگذارید و سپس بشویید.
– ژل آلوئه ورا را دو بار در روز روی لکهها بمالید.
یکی از طبیعیترین درمانها برای محو لکههای پیری، روغن کرچک میباشد. صبح و شب، روغن کرچک را به لکهها بزنید
– هر روز و به مدت ۲۰ دقیقه، سرکه سیب را با پنبهای به لکههای خود بزنید.
– سرکه سیب را با ماست ساده مخلوط کنید و به مدت ۲۰ دقیقه بر پوست خود بگذارید.
عوارض لکههای کبدی
همانطور که گفته شد این لکهها عارضهای ندارند، اما ممکن است موجب ناراحتی روحی فرد شوند.
برخی مواقع، وجود این لکهها تشخیص سرطان پوست را دشوار کند.
در صورت هر نوع تغییر در ظاهر این لکهها، حتما به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.
جلوگیری از لکههای کبدی
– محافظت پوست از نور خورشید
– روی سرتان کلاه بگذارید.
– لباس آستین بلند بپوشید.
– دامن و یا شلوار بلند بپوشید.
– عینک آفتابی بر چشم بزنید.
– ظهر بیرون نروید، زیرا در ظهر نور خورشید شدیدتر است.
– از کرمهای ضدآفتاب با SPF بیشتر از ۳۰ استفاده کنید. حداقل نیم ساعت قبل از بیرون رفتن، کرم ضدآفتاب را بزنید و ۲ تا ۳ ساعت یک بار دوباره آن را بمالید.
– در زمستان هم از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
تاثیرات پسورالن در لکههای کبدی
ماده شیمیایی پسورالن در بسیاری مواد غذایی یافت میشود. پسورالن، حساسیت پوست را به اشعه UV زیاد میکند و باعث تسهیل آفتاب سوختگی و لکههای پیری میشود.
پسورالن برای درمان ویتیلیگو استفاده میشود. ویتیلیگو (برص یا پیسی) یک بیماری پوستی است که در اثر فقدان رنگدانه پوستی ظاهر میشود. در این بیماری پوست دارای لکههای سفید میشود.
اجتناب از غاهای دارای پسورالن ممکن است خطر ایجاد لکههای پیری را به تعویق اندازد. این ماده در هویج وحشی، لیمو، جعفری و کرفس یافت میشود.
دست زدنبه این غذاها باعث تجمع پسورالن در پوست میشود.
هنگامی که پسورالن در پوست وجود دارد، باعث میشود که پوست اشعه ماورای بنفش را جذب کند و خطر آسیب پوست زیاد شود
شما میتوانید این غذاها را با دستکش بگیرید و با استفاده از قاشق و چنگال این غذاها را مصرف کنید.
غذاهای مفید برای لکههای کبدی
بیشتر میوهها و سبزیجات باعث ایجاد لکه پوستی نمیشوند. این مواد به دلیل داشتن آنتی اکسیدان، مانع از تجمع ملانین در پوست شده و پوست را از خطرات اشعه UV محافظت میکپند.
توتها، آلبالو، آناناس، کیوی و گریپ فروت منبع غنی از آنتی اکسیدان و فاقد پسورالن میباشند.
کلم، آرتیشو (کنگر فرنگی)، اسفناج و چغندر قرمز برای حفاظت از پوست و کاهش لکهها مفید میباشند.